Citaten of pseudo-citaten

Vaak worden persberichten 'gekruid' met een citaat van een topfiguur van het bedrijf of de organisatie in kwestie. Ook dat is een typisch kenmerk van voorformulering: ook journalisten gaan namelijk vaak op zoek naar een goed citaat voor hun stukken.

Een voorbeeld uit een persbericht van Delhaize:

Delhaize lanceert talrijke milieuvriendelijke initiatieven in de heropende supermarkt Mutsaard

[...]

Voor de koeling van de ruimtes wordt het principe van 'free cooling' toegepast. Dat betekent dat de buitenlucht wordt gebruikt om te koelen wanneer die minder dan 20°C is. Voor de koelinstallaties zelf wordt gewerkt met het milieuvriendelijke glycol, zoals ook het geval is in de nieuwe stapelplaats voor verse producten in Zellik.

"We willen ook het energieverbruik dat gepaard gaat met verlichting zo laag mogelijk houden. Er wordt deels met natuurlijk daglicht gewerkt door het gebruik van lichtstraten in de winkel en zonnetunnels in de opslagplaats. Deze zonnetunnels trekken daglicht naar binnen via cilindervormige structuren in het dak", aldus Philippe-Henri Heymans, Architect, Store Design and Technical Director. "Bovendien hebben we voor zuinigere kunstmatige verlichting gekozen, zoals [...]"

Veel citaten in persberichten zijn pseudo-citaten: de woorden tussen aanhalingstekens zijn vrijwel zeker nooit op die manier uitgesproken door de geciteerde persoon. Ze zijn geschreven door de persverantwoordelijke en, in het beste geval, enkel goedgekeurd door de geciteerde. De voordelen van citaten zijn: levendigheid, geloofwaardigheid en afstand.

- Levendigheid

Het grote voordeel van een citaat is de directheid. Dankzij een citaat komt een persbericht tot leven.

- Geloofwaardigheid

Wanneer je nieuws onderbouwd is met de woorden van een belangrijke leidinggevende persoon, of van een wetenschappelijke of andere autoriteit, dan zullen de journalisten en het publiek niet alleen sneller geďnteresseerd zijn. Ze zullen je ook sneller geloven. Let er extra op dat je vlotte, bondige spreektaal schrijft om de geloofwaardigheid nog te verhogen.

- Afstand

Dankzij citaten kunnen persverantwoordelijken in persberichten toch enthousiast blijven over de topkwaliteit van de producten van hun bedrijf of de unieke actie die hun organisatie lanceert. De objectiviteit komt niet in het gedrang doordat het niet jouw woorden zijn, maar die van iemand anders, iemand belangrijk.

Citaten staan zelden in de eerste alinea. Vaak staan ze meer naar het einde toe. Maar als je een heel krachtig citaat hebt bedacht dat to the point is en veel zegt, dan plaats je dat natuurlijk beter meer naar voren. Uit een klein onderzoek van Kim Sleurs (2003) blijkt overigens dat een voorlichter soms het meeste tijd spendeert aan het schrijven van het citaat, hoewel dat citaat maar een klein deel van het bericht vormt.

Bronvermelding docenten:

  • Sleurs, K. (2003). "Voorformulering in persberichten. Wat het schrijfproces ons vertelt over productkenmerken" in: Tekstblad nummer 1, maart 2003: 15-17.